ЖОГОРКУ ТОГООЛОРДОГУ АДАМДЫН ФУНКЦИОНАЛДЫК РЕСУРСТАРЫН БОЛЖОЛДОО ЖАНА АЙЛАНА-ЧӨЙРӨНҮН КООПСУЗДУГУНУН НЕГИЗИ
Г.С. Джунусова, Г.С. Садыкова, Н.У. Сатаева, С.Б. Ибраимов, Р.К. Мамбетакунова, Б.К. Карыпова, Ж.С. Кадырова
Негизги сөздөр: тоолор, ресурстар, жөнгө салуучу механизмдер, коргоочу мобилизация.
Кыскача маалымат
Адаптация — бул организмдин же популяциянын ар кандай экологиялык шарттарга өзгөрүш процесси, ал структуралык байланыштардын өзгөрүшүнө карабастан функцияларды сактоо зарылдыгына негизделген, бул система үчүн кыйынчылыктарды жаратат. Изилдөөнүн объектиси катары жогорку тоолуу шарттарга ыңгайлашып жаткан адамдар (68 адам) жана деңиз деңгээлинен 2800 метр бийиктикте жашаган тоолуктар алынды. Тоолуу аймактарда жашоо организмдин айлана-чөйрөгө ыңгайлашуусун камсыз кылат, жөнгө салуучу, пластикалык жана спецификалык эмес адаптация компоненттеринин өз ара аракеттенүүсүн аныктайт. Ошол эле учурда, спецификалык эмес адаптивдүү өзгөрүүлөр коргоочу жөнгө салуучу механизмдерди мобилизациялап, тоолуктардын организминдеги гомеостатикалык көрсөткүчтөрдүн жетиштүү деңгээлин сактоого мүмкүндүк берет.