КОМОРБИДДИК ПАТОЛОГИЯСЫНЫН ѲѲРЧҮШҮНДѲ Α – ШИШИГИНИН НЕКРОЗУНУН ФАКТОРУНУН РЕЦЕПТОРЛОРУНУН ЭРИП КЕТИШИНИН АКТИВДҮҮЛҮГҮНҮН РОЛУ: АССОЦИЯЛАНГАН КАНТ ДИАБЕТИНИН 2 ТИБИНИН ЖАНА ОСТЕОПОРОЗ МЕНЕН ѲНѲКѲТ ЖҮРѲК ЖЕТИШСИЗДИГИ
С.Н. Шилов, Е.Н. Березикова, О.Ж. Узаков, Е.Н. Самсонова, И.Д. Сафронов, А.А. Попова, И.В. Яковлева, А.В. Ефремов, Г. Шмидт, А.Т. Тепляков, Е.В. Гракова
Аннотация
Максаты. Жүрѳк жетишсиздигинин ѳѳрчүшүнүн (ХСН) тобокелдигин клиникалык жана патогенетикалык ѳз ара байланышын изилдѳѳ, кант диабетинин (СД) 2 тибин жана остеопороздун эрип кеткен деңгээлинин шишиги-α 1 некроз факторунун рецепторлору жана 2 тиби (TNF-α-SR1 и SR2) жана остеопротегеринди, ошондой эле постменопаузада турган аялдарда бисфосфоната терапиясынын майнаптуулугун баалоо.
Материалдар жана усулдар. Изилдѳѳгѳ 50дѳн 65ке чейинки курактагы 178 аял каралган: 48 аял – ѲЖЖ менен жана КД 2 тиби (группа 1), 93 бейтап – остеопороз менен жана ѲЖЖ (группа 2) менен 37 аял – остеопороз менен ѲЖЖ жана КД 2 тиби (группа 3). Кѳзѳмѳлдѳѳ тайпасына постменопауза абалындагы 35 аял жана эч кандай жүрѳк-кантамыр системасынын клиникалык жана инструменталдык патологиянын жышааны жана остеопоротикалык процесси жок 50 жана 65 жаш курактагы аялдар каралган. Сѳѳктүн минералдык тыгыздыгын аныктоо үчүн эки энергетикалык рентгендик абсорбциометриясы усулдарындагы рентгенологиялык изилдѳѳлѳргѳ омуртка тутумунун бел бѳлүгүн жана жамбаш бѳлүгүнүн сан сѳѳгү алынган. TNF-α-SR1 жана TNF-α-SR2-рецепторлорунун концентрациясын аныктоо кандын сыворткасындагы остеопротегеринди аныктоо твердофаздык иммуноферменттик анализ усулу менен жүргүзүлгѳн. Остеопороз менен аялдар (n=48) бисфосфонатын алышкан.
Жыйынтыктар. TNF-α-SR1 жана TNF-α-SR2 в 1-3- группадагы бейтаптардыкы концентрациясы (р<0,01) деңгээлде жогору болгон кѳзѳмѳлдѳѳ тайпасында. Ошондой эле ишенимдүү такталган эки рецепторлордун деңгээли боюнча 1 жана 2 тайпанын бейтаптарыныкына салыштырганда 3 тайпасында жогору болгон. Маркерлердин азыркы концентрациясынын ѳсүшү менен TNF-α-SR1 TNF-α-SR2 деңгээли квартилдерге (Q1-Q4) бѳлүнгѳн. TNF-α-SR2 үчүн тобокелдик градиентинин ѳсүүсү байкалып, мында жүрѳк-кантамыр окуяларынын мүмкүндүк мамилелери (OR) 1,43 дѳн 7,50 ке чейин ѳсүп, тобокелдик статистикалык маанилүүлүгү Q3-Q4 үчүн гана болгон. TNF-α-SR1 деңгээли үчүн OR ѳсүп Q1 ге салыштырмалуу Q2-Q4 ишенимдүү болгон. Жагымсыз жүрѳк-кантамыр окуялары кумулятивдик жыштык бириктирилген акыркы чекити бисфосфонат терапиясынын фонунда 24% (р=0,01) ылдыйлап, муну менен жүрѳк-кантамыр патологиясынынын ассоцияланган регрессине жагымдуу таасир жасалган.
Жыйынтык. Аялдарда TNF-α-SR1 эрип кеткен рецепторлордун ѳсүп кеткен деңгээлдеги постменопаузасы жана SR2 жагымсыз кардиоваскулярдык патологиянын жогорулаган тобокел ѳсүшү менен сѳѳктүн минералдык жыштыгынын ассоцияланган бузулушу аныкталат. Бисфосфонаттарды дайындоо сѳѳк метаболизмин бузулушунун алдын алып, жагымсыз жүрѳк-кантамыр окуяларынын тобокелин азайтат.
Чечмелѳѳчү сѳздѳр: α – шишик некроз факторлорунун рецепторлору; остеопротегерин; коморбидность; жүрѳк жетишсиздиги; кант диабети; остеопороз; бисфосфонаттар.
