ИНДИЯДА ЖАНА КЫРГЫЗСТАНДАГЫ ХОЛЕРА

Табиндах Хуршид, Вани Фархин Мухтар, М.А. Турдумамбетова

Аннотация
Актуалдуулугу. Холера – булганган тамак-аш же суу ичкенде Vibrio cholerae
бактериясы пайда кылган курч ич өткөк инфекциясы. Холера –курч, суулуу ич өткөккө алып келиши мүмкүн болгон өтө кооптуу жугуштуу оору. Булганган тамак-ашты же сууну жутуу менен ооруган адамда симптомдордун пайда болушуна чейин 12 сааттан 5 күнгө чейин созулат. Холера балдарга да, чоңдорго да таасир этет, эгерде дарыланбаса, бир нече сааттын ичинде өлүмгө алып келиши мүмкүн.
Бул макаланын максаты көйгөйлөрдү аныктоо жана Индия менен Кыргызстанда холера оорусуна чалдыгуу, таралышы, өлүмү боюнча мүнѳздѳмѳ берүү жана алдын алуу болуп саналат.
Материалдар жана методдор: Индияда жана Кыргызстанда холера оорусунун таралышы жана таралышы боюнча БДСУнун маалыматтары, статистикалык методдор Алынган натыйжалар Индиядагы холерадан болгон оору жана өлүм боюнча статистикалык маалыматтар. ЮНИСЕФтин сунуштарына ылайык, бул оорудан оорунун жана өлүмдүн алдын алуу жана азайтуу боюнча сунуштар берилген.
Корутундулар. Холера менен күрөшүүдѳ көп кырдуу мамиле кылуу өлүмдү жана ооруну азайтууда чечүүчү ролду ойнойт. Ал суу менен камсыз кылууну, санитарияны жана гигиенаны жакшыртуу, коомчулукту мобилизациялоо, холерага каршы ооз аркылуу вакциналар менен дарылоо жана колдонуу боюнча чараларды камтыйт. Учурда БДСУнун алдын ала квалификацияланган ооз аркылуу алуучу холера вакциналары бар: Dukoral®, ShancholTM жана Euvichol-Plus®. Оорудан толук коргоону камсыз кылуу үчүн үч эмдѳѳ тең эки жолу берилиши керек.
Ачкыч сөздөр: холера; холера вибриону; пандемия; холерага каршы вакцина;
эпидемиология; берүү жолдору; алдын алуу.